Schellinkwoud
Schellinkwoud is een klein voedselbos in Noord-Holland, ten oosten van Schellinkhout aan het IJsselmeer. Als je aan de dijk parkeert en naar beneden loopt, richting het hek, verandert alles. De wind gaat liggen, het licht wordt nog mooier, de temperatuur wordt aangenamer, de zon gaat schijnen. Geuren en kleuren stromen je tegemoet. Schellinkwoud heeft een bijzonder micro-klimaat. Dat voel je als je er bent en dat zie je aan de beplanting.
Over mij, Madelon Oostwoud
Opgegroeid op het zand en tussen de dennen in Midden-Nederland, met een moestuin waar nooit iets opkwam, altijd in het bos aan het spelen; paddenstoelen zoeken, hutten bouwen, vuurtje stoken en soepjes brouwen .
Door reizen en verhuizingen in en buiten Europa sprokkelde ik schooljaren bijeen op 4 middelbare scholen maar het voordeel was dat ik al jong veel van de wereld zag en school nooit een sleur werd. Kunstgeschiedenis leek leuk, maar bleek al snel veel te veel – en te langzaam. Mode-academie (toen drie jaar), een jaar Rietveld, werken in de confectie. Tekenen, schilderen, boeken maken, schrijven, interieurs ontwerpen waren leuker.
Toen mijn vader mij als kind vroeg wat ik dacht dat ik wilde worden heb ik ‘schrijfster’ gezegd. Daarop zei hij: dat wordt je niet, dat ben je. En zo is het nu.
Mijn boeken
Dit jaar wonen wij 30 jaar in hetzelfde huis en tuinier ik al die tijd in de binnenplaats achter het huis. Tussen de muren van de buren en onszelf ligt een kleine postzegeltuin van 30m2. Nog altijd beschouw ik deze tuin als een oase, een extra kamer bij ons huis.
Boslandbouw, eetbare bomen en planten in rijen en randen Oogst-gevende planten en bomen, in rijen en randen, zijn toepasbaar waar van een voedselbos geen sprake kan (of mag) zijn. Denk aan perceelafscheidingen van boerenland tussen akkers en weilanden en hagen van grotere tuinen. Met het bestaande landschap als uitgangspunt geef ik in dit boek voorbeelden voor voedselbosranden. Het betreft bestaande of lopende projecten, toegelicht door de ontwerpers.
Voor dit boek heb ik vragen van lezers over bodem en bodemvruchtbaarheid, stikstofproblematiek en plantengemeenschappen voorgelegd aan voedselbosboeren, ecologen en andere specialisten op hun vakgebied. De uitkomsten van al die antwoorden heb ik samengebracht in 5 hoofdstukken. In het 5e hoofdstuk licht ik het verschil in werkwijze toe bij uiteenlopende uitgangssituaties en verschillende soorten bodems. Oplossingen voor problemen rondom biodiversiteit, CO2-uitstoot en voedselproductie liggen immers voor het oprapen. Het boek beoogt die oplossingen op een heldere en voor iedereen toe te passen manier in kaart te brengen. Net als bij de eerdere twee boeken is er een losse plantenlijst bij het boek.
Toen ik het perceel aan de Zuiderdijk op een foto op Funda zag, wist ik het: dat is het. Bestemming Natuur, hoge bomen, beschutting, sloten rondom: dat word mijn voedselbos. Een jaar observeren leverde een indrukwekkende plantenlijst die met een natuurperceel niet veel van doen had: rozen, bamboe, yucca, seringen, fluweelboom, duivelswandelstok: De conclusie: hier is jaren geleden getuinierd en niet zo’n beetje ook. Veel vlieren, hoge populieren, omgevallen wilgen, en wie o wie had al die stobben hier zo slordig omgezaagd? De vorige eigenaar, noch Gemeente Drechterland, noch loonwerker die hier al jaren de sloten hekkelt, noch Het Hollands Noorderkwartier, noch Rijkswaterstaat kon het mij vertellen. En inmiddels maakt het ook niet meer uit.
Het verwaarloosde bos transformeert stap voor stap, week na week, jaar na jaar in een verzorgd, toegankelijk perceel met hoge natuurwaarden, steeds meer opbrengst, steeds meer noten, bessen en appels, insecten, vogelnesten, én bezoekers. Je bent welkom op afspraak. In het boek Voedselbos heb ik 18 voorbeelden van bestaande voedselbossen beschreven. De eigenaars en/of ontwerpers komen uitgebreid aan bod. Het is inmiddels voor de 6e keer gedrukt.
De mooiste aanplant is een moerbeiboom, die ik van Open Tuinen Amsterdam kreeg als dank voor het openstellen van mijn tuin. In de loop van de jaren daarna maakten de felgekleurde azalea en de mooie maar saaie buxussen plaats voor eetbare vaste planten in alle soorten en maten. De oorspronkelijke ontwerptekening veranderde met de jaren mee en toont nu meer dan 60 eetbare soorten. In 2014 kwam permacultuur op mijn pad, permanente agricultuur. Toen ik er op internet over las, realiseerde ik me dat in die opleiding alles wat me interesseert, alles wat mijn en mijn tuin gaande hield, en alles wat mij energie geeft steeds neerkwam op: teruggeven aan de aarde, nadenken over de bodem en de grondstoffen, oogsten maar niet uitputten. En dat is – in een notendop – wat permacultuur inhoudt.
Voor mijn afstudeerproject verzamelde ik meer dan 200 eetbare vaste planten in een lijst. Daarnaast tekende ik als voorbeeld 7 kleine tuinen en 3 balkons met eetbare vaste planten, waaronder mijn eigen tuin van 30m2. Omdat mijn medestudenten mijn tekeningen zo leuk vonden, waagde ik de stap naar een uitgever. De rest is geschiedenis. De plantenlijst wordt als losse plantengids bij al mijn boeken wordt meegeleverd. Een kleine eetbare tuin met vaste planten is inmiddels voor de 8e keer gedrukt. En daarmee begon voor mij het avontuur richting een eigen voedselbos.
Artikelen, recensies & interviews
Permacultuur Design
Duurzaam leven, biologisch eten en een groene levenshouding is voor stadsmensen net zo goed mogelijk als voor mensen die ‘buiten’ wonen. De kleine stadstuin van Madelon Oostwoud staat vol eetbare vaste planten die het heel goed doen.
NPO 1
Het klinkt paradijselijk: een bos vol met fruit- en notenbomen en eetbare planten, waar het voedsel voor het oprapen ligt. De voedselbossen schieten als paddenstoelen uit de grond, en dat is niet voor niks.
Visdief
Pas had ik een overleg bij de KNNV Uitgeverij en daar lag het gloednieuwe boek van Madelon Oostwoud op tafel. Of beter gezegd: haar twee nieuwe boeken. Want het groene en het witte boek horen duidelijk bij elkaar.
NRC
Het voedselbos lijkt een uitkomst voor de luie moestuinier. Madelon Oostwoud kocht een bos om uit te eten en weet: het is hard werken om de natuur haar gang te laten gaan.
Groen Vandaag
Dit boek (Voedselbos) is het logische vervolg op ‘Een kleine eetbare tuin met vaste planten’, mijn vorige tuinboek. Ik schreef Voedselbos voor iedereen die meer over voedselbossen wil weten.
Eigenwijsblij
Inmiddels ligt ‘Voedselbos – Inspiratie voor ontwerp’ van Madelon Oostwoud voor mijn neus. Je zou bijna denken dat voedselbossen een trend beginnen te worden in de Benelux!
Wilde weelde
Het eerste wat me opviel en een uitdrukkelijke meerwaarde is voor iemand die zich met ‘voedsel verbouwen anders’ bezig houdt of wil gaan houden, is de bijgeleverde plantengids. Die kietelt je inspiratie!
BNN vara
Voedselbosrand: geen boontjes uit Kenia of een kiwi uit Nieuw-Zeeland.
Lezingen & workshops
Kruidenkracht, kruidenpacht
Lezing (55 minuten)
De mens, de stad en het eetbare
Lezing (55 minuten)
Compost stinkt niet
Lezing (55 minuten)
Wormentoren, wat is het en waarom?
Lezing (20-45 minuten)
Schets je tuin
Maximaal 10 personen
Workshop (2 uur)
Loop met me mee
Locatie Schellinkwoud
Wandeling met toelichting (1,5 uur)
Wildplukken in eigen tuin
Locatie gastvrouw of gastheer, altijd ism. een professionele wildplukker
Wandeling met toelichting (1,5 – 2 uur)
Voedselbos in een notendop
Het hoe en waarom in een notendop.
Workshop (55 minuten)
Permacultuur in een notendop
Het hoe en waarom in een notendop.
Workshop (55 minuten)
Op afspraak te boeken, overdag of ’s avonds
Agenda
20 sept. 12:00-16:00
Het Hek Is Open, iedereen welkom om te bezoeken.
21 sept. 12:00-16:00
Het Hek Is Open, iedereen welkom om te bezoeken.
Hou de website in de gaten, er kunnen data bijkomen.
Neem contact op
Interesse?
Interesse in een bezoek op afspraak? Ik hoor het graag van je.
Behalve tijdens Hek Open Dagen, kan dat op afspraak in overleg.
Kom je met een groep op een Open Dag, laat het mij dan alsjeblieft ook tevoren weten dan kan ik er rekening mee houden.